قلب عضوی عضلانی است که در قفسه سینه قرار دارد و به طور شبانه روزی خون را به سر تا سر بدن تلمبه می کند. قلب توسط یک دیواره عضلانی عمودی به دو نیمه راست و چپ تقسیم می شود. نیمه راست مربوط به خون سیاهرگی و نیمه چپ مربوط به خون سرخرگی است. هر یک از دونیمه راست و چپ نیز مجددا بوسیله یک تیغه عضلانی افقی نازکتر به دو حفره فرعی تقسیم می شوند.ما با تأکید بر اهمیت سلامتی و پیشگیری، سعی داریم به والدین کمک کنیم تا از رشد سالم کودکان خود لذت ببرند و همچنین مشکلات قلبی را از پیش بشناسند و با مشاوره با ما مداخله مناسب را انجام دهند.
ممکن است بسته به نوع و شدت بیماری متنوع باشند. در زیر چند نشانه رایج بیماری قلبی در کودکان آورده شده است:
قلب چهار حفره دارد. دو حفره بالایی دهلیزها هستند و دو حفره پایینی بطن نام دارند. دو حفره سمت راست قلب خون فاقد اکسیژن را از بدن جمع‌آوری کرده و برای اینکه با اکسیژن غنی‌سازی شود به سمت ریه‌ها پمپ می‌کنند. در مقابل حفره‌های چپ خون سرشار از اکسیژن را از ریه‌ها می‌گیرند و آن را به ارگان‌های دیگر بدن پمپاژ می‌کنند.
حال برای اینکه این دو، خون خالی از اکسیژن و سرشار از اکسیژن ترکیب نشوند، باید حائلی میانشان وجود داشته باشد. درحالی‌که قلب کودک سلامت باشد، یک جداره یا دیواره نازک دو حفره چپ و دو حفره راست را از هم جدا می‌کند. این دیواره سپتوم نام دارد و دقیقاً وظیفه جلوگیری از ترکیب دو نوع خونی که در قلب وجود دارد را ایفا می‌کند.
اگر کودک دچار نقص تیغه سپتوم باشد، دیگر جلوگیری از ترکیب دو نوع خون اکسیژن‌دار و فاقد اکسیژن غیرممکن میشود. در این حالت خون مابین سمت راست و چپ ترکیب‌شده و جریانی عقب و جلو به وجود می‌آید. فرقی نمی‌کند این حفره مابین بطن‌ها رخ دهد یا مابین دهلیزها، به هر صورت سبب کاهش راندمان قلب شده و قلب بیمار آن‌طور که باید کار نمی‌کند. در این حالت ریه خون سرشار از اکسیژن را مجدداً دریافت می‌کند و همین سبب میشود که قلب و ریه مجبور شوند، بیشتر و سخت‌تر کار کنند.
منظور از ASD این است، که کودک مبتلا به نقص تیغه بین دهلیزی است. بنابراین می‌توان دریافت که یک حفره در دیواره بین دو اتاقک فوقانی یعنی دهلیز چپ و راست وجود دارد. ASD همان‌طور که توضیح دادیم یک نقص مادرزادی است و از بدو تولد همراه نوزاد خواهد بود. منظور از VSD این است، که کودک مبتلا به نقص تیغه بین بطنی است. بنابراین می‌توان دریافت که یک حفره یا سوراخ در دیواره بین دو اتاقک پایینی یعنی بطن‌ها وجود دارد. VSD نیز همانند ASD عارضه قلبی مادرزادی است و از بدو تولد همراه نوزاد خواهد بود.
علائم نقص ASD و VSDدر نوزادان
درصورتی‌که حفره قلب از هر نوع آن کوچک باشد، ممکن است نوزاد در ابتدا علائم خاصی نداشته باشد. اما یک حفره بزرگ در دیوار سپتوم علائم واضحی دارد و در بیشتر موارد بلافاصله پس از تولد نوزاد تشخیص داده میشود. تشخیص نقص سپتوم دهلیزی معمولاً سخت‌تر از تشخیص نقص سپتوم بطنی است. تشخیص نقص سپتوم بطنی راحت‌تر است، چراکه بیشتر پزشکان هنگام معاینه نوزاد متوجه آن می‌شوند. اما نقص سپتوم دهلیزی علائم خیلی روشنی ندارد و به همین علت ممکن است سخت‌تر تشخیص داده شود. ازجمله علائم شایع سوراخ قلب یا نقص سپتوم در نوزادان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
در کودکان ممکن است علائم کمی متفاوت‌تر باشد. ازجمله علائم شایع این نقص در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
یک مشکل قلبی است که در بعضی از نوزادان پس از تولد رخ می دهد. در این بیماری جریان خون غیرطبیعی بین دو شریان بزرگ قلب ایجاد می شود. اين كانال معمولاً طي 4 روز اول زندگي به طور خود به خودي انسداد مي يابد. این بیماری در هر دو جنس پسر و دختر به یک میزان رخ می دهد. در بعضی از نوزادان، به هر علت، مجرای شریانی که باید بعد از بدنیا آمدن بطور طبیعی بسته شود، باز می ماند. این مجرا، باعث مخلوط شدن خون سرشار از اکسیژن با خون سیاهرگی می شود؛ که باعث ایجاد بزرگي يا نارسايي در قلب و افزایش فشار در شریانهای ریه می شود.
نوازدی که مجرای شریانیش باز است چه علائمی را دارد؟
علائم بستگی به اندازه کانال و شدت تبادل آن دارد. اکثر شیرخواران بدون علامت بوده و صرفا در معاینه توسط پزشک متوجه وجود مشکل می شوند.
علائمی نیز ممکن است بروز کنند شامل:
تنگی نفس در حين شير خوردن، کاهش رشد و عدم وزن گیری، ضربان قلب بیش از 150 ضربه در دقیقه، و نبض جهشی و تند است. در پرتونگاری بزرگی قلب و در نوار قلب تغییراتی دال بر وجود بزرگی قلب مشاهده می شود. در موارد شدید سبب بروز نارسایی قلبی می شود.
راه تشخیص باز بودن مجرای شریان قلبی چیست؟
درمان باز ماندن كانال شرياني(PDA) چیست؟
گشادی دریچه قلب در کودکان تحت عنوان رگورژیتاسیون یا نشتی دریچه نیز معرفی میشود. زمانی که کودک مبتلا به گشادی دریچه قلب باشد، دریچه‌های قلب او کاملاً بسته نمی‌شوند. در این حالت پزشکی خون از دریچه به سمت عقب برمی‌گردد و جریان خون روبه‌جلو به‌طور کامل صورت نمی‌گیرد. این وضعیت سبب تحمیل اضافه بار حجمی به قلب میشود.
در مقابل گشادی دریچه قلب، تنگی دریچه قلب نیز وجود دارد. منظور از تنگی دریچه قلب باریک شدن دریچه قلب است. زمانی که دریچه‌ها به اندازه کافی باز نمی‌شوند، خون کاملاً از بطن‌ها و دهلیزها خارج نمی‌شود. بنابراین قلب برای جبران این اختلال سعی می‌کند سخت‌تر کار کند و خون با پمپاژ پرفشارتر به خارج از دریچه‌های تنگ‌شده هدایت نماید.
بروز درد در ناحیه قفسه سینه در مورد کودکانی که مبتلا به عارضه قلبی هستند، خیلی شایع نیست، باوجوداین نمی‌توان آن را کاملاً رد کرد. گاهی دردهای قفسه سینه کودکان ناشی از شرایط پزشکی زیر است:
گشادی قلب به حالتی گفته میشود، که ماهیچه قلب بیش‌ازحد نرمال نازک شود. هیپروتروفیک به حالتی گفته میشود، که قلب نوزاد بیش‌ازحد بزرگ باشد .
علائم بزرگی قلب در بیماری قلبی کودکان:
بزرگی قلب یکی از شرایط پزشکی است، که ریشه مادرزادی دارد. درواقع این یک بیماری نیست و سبب میشود که قلب سخت‌تر از حالت نرمال فعالیت کند. ازجمله علائم شایع این اختلال در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
به صدای غیر عادی که در زمان معاینه نوزاد یا کودک توسط پزشک (زمان گوش دادن به صدای قلب) شنیده میشود سوفل قلبی – Heart murmur یا صدای اضافه قلب میگویند. واژه سوفل (Souffle) در زبان فرانسه به معنی نفس و صدای فوت و باد است. در ادامه در مورد علت، انواع و نحوه پیگیری آن توضیح خواهیم داد.
تشخیص سوفل قلبی در نوزادان و کودکان اولین مرحله از تشخیص مشکلات قلبی است که در صورت نیاز پزشک کودک را جهت بررسی بیشتر به فوق تخصص قلب کودکان ارجاع میدهد.
علت ایجاد سوفل قلب:
قلب یکی از اعضای بدن می باشد که بافت عضلانی داشته و از ۴ دریچه برخوردار است. عملکرد کلی قلب به این صورت است که از طریق دریچه ها خون بدون اکسیژن را به ریه پمپاژ می کند و سپس خون حاوی اکسیژن دریافتی از ریه را به سایر قسمت های بدن انتقال خواهد داد.
صداهایی که از قلب به گوش می رسد، در واقع صدای بسته شدن دریچه های آن می باشد. درصورتی که پزشک هنگام معاینه قلب کودک متوجه شود که علاوه بر صدای معمولی قلب، صدای اضافه ای هم به گوش می رسد، گفته می شود که کودک با سوفل قلبی مواجه شده است. سوفل قلب معمولا به دلیل تنگی و یا نشت دریچه های قلب و یا وجود سوراخ در رگهای اطراف قلب است.
انواع سوفل قلب:
سوفل بیگناه یا طبیعی: سوفل قلب به دلیل گردابی شدن جریان خون به وجود می آید و می تواند نرمال یا غیرنرمال باشد. در سوفل های طبیعی صداهایی که به گوش می رسد بر اثر جریان خون طبیعی می باشد. به این نوع سوفل، سوفل بی گناه یا طبیعی گفته می شود. جالب است بدانید حدود ۷۵ درصد از کودکان خردسال به این سوفل مبتلا هستند.
سوفل های بی گناه یا طبیعی در حالت های خاصی مثل زمانی که کودک تب دارد یا ورزش و فعالیت زیادی داشته بیشتر می شود. این نوع سوفل در اکثر مواقع با بزرگ تر شدن کودک به تدریج از بین خواهد رفت.
لازم به ذکر است سوفل طبیعی به رعایت اقدامات احتیاطی خاصی نیاز نداشته و فعالیت های کودک را محدود نمی کند. همچنین به هیچ دارو و درمان یا پیگیری پزشکی خاصی هم نیاز نخواهد داشت.
نحوه تشخیص سوفل (صدای اضافه قلب):
نوزادان و کودکان در اکثر مواقع، تشخیص نرمال یا غیرنرمال بودن سوفل به راحتی توسط خود پزشک امکان پذیر است. آن ها این کار را با توجه به ویژگی ها و خصوصیات سوفل انجام می دهند که عبارتند از:
زمان به گوش رسیدن سوفل نسبت به صدای اول و دوم قلب در صورتی که پزشک تشخیص دهد سوفل قلب کودک از نوع طبیعی می باشد، در معاینات بعدی هم برای اطمینان بیشتر آن را بررسی می کند تا تغییرات سوفل را بررسی کند. در این شرایط نیازی به انجام آزمایش های دیگر نخواهد بود. اما اگر پزشک احتمال دهد که سوفل از نوع غیرطبیعی می باشد، به شما توصیه می کند برای ارزیابی دقیق تر به یک پزشک فوق تخصص قلب کودک مراجعه کنید.
نکته: اگر به هر دلیلی پزشک کودک خود را عوض کردید، حتما سوفل قلب کودک را به او اطلاع دهید.
آریتمی یک ریتم غیر طبیعی قلب است. در آریتمی، سیگنال‌های الکتریکی غیرطبیعی در سراسر عضله قلب باعث میشود که ضربان قلب خیلی سریع (تاکی کاردی)، خیلی کند (برادی کاردی) یا نامنظم باشد. وقتی قلب نامنظم می‌زند، جریان خون تأثیر منفی می‌گذارد، بنابراین ریه‌ها، مغز و سایر اندام‌ها ممکن است خون کافی دریافت نکنند.
انواع آریتمی در کودکان عبارتند از:
علائم آریتمی در کودکان
در برخی موارد، کودکان مبتلا به آریتمی ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند. اگر این کار را انجام دهند این علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
علل آریتمی در کودکان:
در حالی که ممکن است علت آریتمی در کودک شناخته نشده باشد، برخی از علل شایع تر شناخته شده در کودکان عبارتند از:
اگرچه اینها برخی از شایع ترین علل آریتمی هستند، متخصص قلب و عروق کودک شما اطمینان حاصل می کند که تاریخچه پزشکی منحصر به فرد و نیازهای سلامت کودک شما را در نظر می گیرد تا بهترین درک را از وضعیت سلامتی و گزینه های درمانی او ارائه دهد.
تشخیص و درمان آریتمی در کودکان
بسته به شدت علائم و خطرات فرزندتان، پزشک شما ممکن است یکی از گزینه‌های زیر را برای تشخیص بیماری منحصر به فرد او توصیه کند:
فوق تخصص قلب پیشرفته ترین و موثرترین درمان های آریتمی را برای همه بیماران ما ارائه می دهد. در حالی که درمان نگهدارنده تنها درمانی است که یک درمان بالقوه برای آریتمی ارائه می دهد، رویکردهای اضافی برای مدیریت آریتمی کودک شما وجود دارد.
از داروها گرفته تا کاردیوورژن الکتریکی پزشک ، درمان های آریتمی را انجام می دهد. پزشک کودک شما همه بهترین گزینه های درمانی موجود برای کودک شما را بر اساس شرایط منحصر به فرد او مورد بحث قرار می دهد تا اطمینان حاصل شود که شما درک روشنی از برنامه مراقبتی خود دارید.
معمولا سنکوپ یا تشنج در کودکان عوارضی به دنبال نخواهد داشت. اما به طور کلی از عوارض سنکوپ در کودکان می توان به بی اختیاری ادرار، سرگیجه، عدم توانایی در کنترل اندام های حرکتی و خواب آلودگی اشاره کرد. عموما عوارض سنکوپ در کودکان پس از گذشت زمان از بین خواهند رفت. با این حال اگر کودک شما دچار سنکوپ و تشنج شده و عوارض آن برای روز های طولانی باقی مانده اند حتما مورد را به پزشک متخصص ارجاع دهید.
عوارض بعد از سنکوپ کودکان
سنکوپ یا غش کردن در کودکان می‌تواند ترسناک و نگران‌کننده باشد. این وضعیت، که به طور ناگهانی باعث از دست دادن هوشیاری میشود، معمولاً به دلیل کاهش موقت جریان خون به مغز رخ میدهد. اگرچه بیشتر موارد سنکوپ در کودکان خوش‌خیم و بی‌خطر هستند، اما عوارض پس از سنکوپ نیاز به توجه ویژه دارند تا از وقوع مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود.
یکی از عوارض شایع سنکوپ در کودکان، آسیب‌های جسمی است که هنگام افتادن ممکن است رخ دهد. کودکان ممکن است در هنگام غش کردن سرشان را به سطوح سخت بکوبند یا دست و پایشان دچار شکستگی یا جراحت شود. این نوع آسیب‌ها می‌توانند نیازمند درمان فوری پزشکی باشند و گاهی به مراقبت‌های طولانی‌مدت نیاز دارند.
سنکوپ می‌تواند ترس و اضطراب زیادی در کودکان و والدین ایجاد کند. کودکانی که تجربه سنکوپ دارند، ممکن است از تکرار این واقعه بترسند و این ترس می‌تواند بر زندگی روزمره و فعالیت‌های اجتماعی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد. مشاوره روان‌شناسی می‌تواند به کودکان کمک کند تا با این ترس‌ها و اضطراب‌ها بهتر کنار بیایند.
در برخی موارد، سنکوپ می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات قلبی جدی‌تر باشد. اگر سنکوپ ناشی از آریتمی‌های قلبی یا سایر ناهنجاری‌های قلبی باشد، کودک ممکن است نیاز به ارزیابی‌های بیشتر و درمان‌های تخصصی داشته باشد. مشکلات قلبی نیاز به نظارت و مدیریت دقیق دارند تا از عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.
تجربه سنکوپ و عوارض پس از آن می‌تواند بر عملکرد تحصیلی کودکان تأثیر بگذارد. استرس و نگرانی ناشی از وقوع مجدد سنکوپ ممکن است تمرکز و توجه کودک در مدرسه را کاهش دهد. همچنین، غیبت‌های مکرر برای مراجعه به پزشک و انجام تست‌های تشخیصی می‌تواند باعث افت تحصیلی شود.
کودکانی که دچار سنکوپ می‌شوند، ممکن است نیاز به تغییراتی در فعالیت‌های روزانه خود داشته باشند. این تغییرات می‌توانند شامل اجتناب از فعالیت‌های فیزیکی شدید یا ورزش‌های رقابتی باشند تا خطر وقوع مجدد سنکوپ کاهش یابد.
در نهایت، سنکوپ در کودکان اگرچه معمولاً بی‌خطر است، اما نیاز به ارزیابی دقیق و مدیریت مناسب دارد. والدین باید هرگونه سنکوپ را جدی بگیرند و کودک را برای بررسی‌های دقیق پزشکی به پزشک متخصص ارجاع دهند. با تشخیص درست و مدیریت مناسب، می‌توان از عوارض جدی‌تر سنکوپ جلوگیری کرد و به بهبود کیفیت زندگی کودکان کمک نمود.
به این صورت است که خون به دیواره رگهای خونی که خون در آن جریان دارد، فشار زیادی وارد می‌کند. فشار خون بالا به این معنی است که بیمار سطح فشاری بیش از حد طبیعی دارد.
در صورتی که کودکان در سنین پایین فشار خون بالا داشته باشند، می‌تواند نشانه بیماری زمینه‌ای باشد، کودکانی که در سنین بالاتر هستند، ممکن است به دلایلی مانند تغذیه نامناسب و عدم فعالیت ورزش دچار چنین مشکلی شده باشند.
علت فشار خون بالا در کودکان چیست؟
فشار خون بالا در کودکان اغلب با مشکل قلبی، بیماری کلیوی، شرایط ژنتیکی یا اختلالات هورمونی مرتبط است.
کودکان بزرگتر به ویژه آنهایی که اضافه وزن دارند، بیشتر در معرض فشار خون اولیه هستند. چنین فشار خونی معمولا خود به خود و معمولا بدون بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد میشود.
کودکانی که دچار فشار خون هستند، احتمالا تا بزرگسالی نیز فشار خون خواهند داشت، مگر اینکه والدین از همان کودکی به دنبال چاره‌ای برای درمان باشند.
فشار خون بالا در کودکان چه علائمی دارد؟
فشار خون بالا معمولا علائم خاصی را ایجاد نمی‌کند. با این حال علائم و نشانه‌هایی که ممکن است نشان‌دهنده فشار خون بالای اورژانسی باشد شامل موارد زیر است:
سردرد تشنج استفراغ در کودکان درد قفسه سینه ضربان قلب سریع و تپش قلب تنگی نفس
اگر کودک‌تان هر یک از این علائم را دارد باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
درباره من بیشتر بدانید
دیگر مطالب آموزشی ما مراقبت‌های بارداری و اکوی جنین اطفال نوزادان
تست ورزش
هولتر فشار خون
هولتر نوار قلب
اکوکاردیوگرافی قلب
مراقبت‌های بارداری و اکوی جنین
اطفال
نوزادان
قلب کودکان