مزایای تغذیه با شیر مادر برای کودک
1. آغوز یا ماک یا شیر روزهای اول که زرد رنگ و غلیظ است، حاوی مواد مغذی و عوامل ایمنی است که باعث مصونیت و محافظت شیرخوار در برابر عفونت ها می گردد.
2. تأمین کامل نیاز غذایی بدن شیرخوار متناسب با قدرت هضم و گوارش او
3. شیر مادر بهترین الگوی رشد و تکامل مطلوب را فراهم میکند.
4. ایجاد یک رابطه عاطفی قوی با مادر و افزایش امنیت روانی شیرخوار در بزرگسالی
5. پیشگیری از ابتلاء به سرطان، دیابت، آسم، اگزما، آلرژی و عفونت‌های مختلف گوارشی و تنفسی شیرخوار
6. سوخت و ساز بهتر کلسترول خون و جلوگیری از افزایش آن و کاهش ابتلا شیرخوار به فشار خون و بیماریهای قلبی، عروقی و کلیوی در بزرگسالی
7. تقویت و افزایش بیشتر هوش شیرخوار
8. به علت وجود مقداری چربی در شیر انتهایی هر نوبت شیردهی، شیرخوار به طور کامل سیر شده و پرخوری نمی‌کند در نتیجه کمتر چاق می شود و بروز چاقی در بزرگسالی نیز کاهش می یابد.
9. بهترین غذا برای نوزادان نارس، کم وزن و یا مبتلا به بیماریهای مختلف (عفونت گوش، اسهال، زردی و...) شیر مادر است. در اینگونه موارد شیردهی به هیچ عنوان قطع نشود.
بیماریهای زیر در کودکانی که شیر مادر می خورند کمتر دیده می شود:
|
· گوش درد حاد و مزمن · مننژیت و سپسیس (عفونت سیستمیک) نوزادی و سل · عفونت ادراری · سرطان خون · افزایش کلسترول و بیماریهای عروقی · پوسیدگی دندان و نیاز به ارتودنسی · بیماریهای مزمن تنفسی و گوارشی · عفونت های بیمارستانی · کمبود فقر آهن (به دلیل جذب بهتر آهن شیر مادر) · پیوست و دل درد · برفک · شبکوری (به دلیل وجود ویتامین A کافی در شیر مادر) · برگشت محتویات معده به مری (ریفلاکس) · سوء تغذيه · انگشت مکیدن |
 |
رعایت برخی نکات سبب میشود که مکیدن شیرخوار آسانتر و جریان شیر بیشتر شود و از بروز زخم و شقاق نوک پستان نیز جلوگیری به عمل آید. این نکات عبارتند از:
o تغذیه با شیر مادر باید از بدو تولد شروع شود.
o قبل از هر بار شیر دهی، مادر دست‌ها را با آب و صابون بشوید ( استحمام و یا شستن پستانها فقط با آب ولرم روزی یکبار کافی است)
o دفعات شیر خوردن معمولاً ۸ تا ۱۲ بار توصیه شده ولی این تعداد در طی شبانه روز بر حسب میل و تقاضای شیرخوار متفاوت است.
o در هفته های اول در هر وعده تغذیه، از هر دو پستان به نوزاد شیر داده شود تا موجب تحریک ترشح شیر شود.
o طول مدت شیر خوردن و فواصل شیردهی باید مطابق میل و تقاضای نوزاد باشد.
o حجم شیر مادر در روزهای اول محدود است اما همین مقدار نیازهای تغذیه ای نوزاد را تأمین میکند و به تدریج با مکیدن مکرر پستان، به حجم شیر اضافه میشود.
o در هر وعده شیردهی، قسمت اول شیر رقیق تر و آخر آن غلیظ تر و چرب تر است. برای رشد مطلوب، شیرخوار باید هر دو بخش شیر را دریافت کند.
توصیه می شود نوزاد در هر وعده از دو پستان تغذیه کند، یعنی باید اجازه داد تغذیه از پستان اول را تمام کرده و خودش آن را رها کند تا شیر پرچرب انتهایی را دریافت کرده باشد. سپس پستان دوم در اختیارش گذاشته شود تا درصورت تمایل تغذیه کند.
مهمترین عامل تولید و افزایش شیر مادر، مکیدن صحیح و مکرر نوزاد از پستان مادر با توجه به میل و تقاضای او و تخلیه مرتب پستانها است.
اگر در اکثر دفعات، مدت مکیدن بیش از 4۰ دقیقه و یا مدت شیر خوردن کمتر از ۱۰ دقیقه باشد و یا بیش از ۱۲ بار در شبانه روز (پس از به شیر آمدن مادر) نوزاد شیر بخورد، این امر ممکن است ناشی از نادرست گرفتن پستان باشد و باید وضعیت پستان گرفتن نوزاد را اصلاح کرد.
نوزاد را مکرر در هر زمانی از شب و روز که نیاز دارد، باید به پستان گذاشت تا تولید شیر زیاد شود. وقتی جریان شیر برقرار شد، معمولاً شیر خوار ۸ تا ۱۲ بار در شبانه روز شیر می خورد و ممکن است بعضی روزها بیشتر هم نیاز داشته باشد.
در خلال جهش رشد یا طغیان اشتها (هفته ۲ یا ۳ و هفته ۶ و ۱۲ پس از تولد ) شیرخوار چند روزی گرسنه تر از مواقع عادی است و نیاز به دفعات تغذیه بیشتری دارد. این امر نباید سبب نگرانی مادر شود که شاید شیرش کم شده بلکه تقاضای شیر خوار بیشتر شده است.
کاهش وزن نوزاد از ۷ تا %۱۰ وزن هنگام تولد در طی روزهای اول عمر طبیعی است و معمولاً تا روز ۷ تا ۱۰ تولد و حداکثر تا ۱۴ روزگی جبران خواهد شد. شیرخوارانی که از بدو تولد مکرر با شیر مادر تغذیه میشوند وزن کمتری از دست میدهند و کاهش وزن آنان سریع تر جبران می شود.